Ciemna strona Social Media w ED

Temat, który chciałybyśmy dziś poruszyć jest bardzo delikatny. Zdania co do niego są zazwyczaj bardzo podzielone, trudno też – rozmawiając na ten temat – nie urazić nikogo. Ale jest to temat bardzo ważny i dla tych, którzy są w trakcie walki z zaburzeniami odżywiania, i dla tych, którzy mają ją za sobą, i w końcu dla tych, którzy próbują po prostu to wszystko zrozumieć lub pomóc swoim bliskim. Przypuszczamy, że ilu ludzi tyle opinii dlatego dziś przedstawiamy nasz punkt widzenia i z niecierpliwością czekamy na wasze sugestie!

Przy omawianiu czynników wpływających na obecną epidemią zaburzeń odżywiania, praktycznie zawsze wymienia się wpływ mediów. Wychudzone modelki, czasopisma krzyczące do nas z okładki „Schudnij 5 kg w tydzień!” (serio?), a obecnie – w sumie chyba w największym stopniu – i wszelkie Instagramy, czy inne Tumblry, które codziennie są zalewane falą zdjęć gloryfikujących chudość.

Jednocześnie to właśnie w social mediach wiele osób szuka pomocy w zmaganiach. Oprócz blogów i kont „pro-ED” , wiele jest również takich, na których chorzy dzielą się swoimi sukcesami, wymieniają doświadczeniami. Wystarczy wyszukać na Instagramie wpisy oznaczone hasztagami #recoveryispossible, #anawho czy po prostu #eatingdisordersrecovery.

Jak więc jest z tymi Internetami: pomagają czy szkodzą?  Dzś zajmiemy się tą ciemniejszą stroną mocy by dać upust temu co w nas siedzi i ze świeżym spojrzeć, pochylić się nad tą jasną.

Jak każdy, kto zmagał się z anoreksją, zdarzały nam się upadki i wzloty, zdarzały się dni lepsze i gorsze. Wiemy już, jakich sytuacji unikać w realnym życiu, żeby – mówiąc językiem ludzi-z-ed – nie dać się striggerować (czyli wpaść w niepokój i dać naszej chorobie przejąć kontrolę). W internecie jest to już trudniejsze – tam nie jest tak prosto odwrócić głowę i robić swoje. Jesteśmy zalewani masą obrazów i tekstu, nawet bez swojej wiedzy i zgody. Ja przyznaję się bez bicia, że nawet po takim czasie, nawet w wieku już od paru lat nie nastoletnim, zdarza  się, że niektóre zdjęcia skutecznie psują nastrojenie na cały dzień.

Na modelki i inne celebrytki w sumie już nawet nie patrzymy. Magię photoshopa dobrze znamy. Pudelków nie czytujemy. Na dodatek kobiety, które przy okazji uważamy za najpiękniejsze i najbardziej utalentowane, wcale nie są wychudzone. Uff. Nasze utrapienie to Instagram. Zrezygnować z niego nie ma za bardzo jak, bo to też narzędzie pracy, poza tym po prostu jedna z fajniejszych aplikacji. Nie ma jednak dnia, w którym nie natknęłoby się na taką sytuację:

Dziewczyna, na oko BMI 16 lub mniej (w każdym razie nie takie, które można by zrzucić na „szybką przemianę materii”), pozuje do zdjęcia w jednej z „typowych instagramowych” poz, jak ja to nazywam. Nie będziemy ich opisywać, bo na pewno wiecie, że chodzi o takie, w których wyglądamy najszczuplej. Zdjęcie to zdjęcie, nie można wszystkich ludzi z ED zamknąć albo odziać w płócienne worki i zakazać pokazywania się. My to rozumiemy. Ale serce pęka, kiedy czyta się to, co się dzieje pod zdjęciem. Komentarze prawie wszystkie w jednym tonie: „jaka cudowna figura!”, „chcę mieć Twoje nogi!”, „ideał!”. Faceci często wcale nie lepsi (raz pod zdjęciem dziewczyny, o której na 100% wiedziałam, że jest chora, jeden z nich napisał „każda dziewczyna powinna tak wyglądać” – czyli mieć 20 kg niedowagi). Czytamy sobie wtedy to wszystko i przypominamy, jak działało to na nas kiedyś. Co prawda w swoich najchudszych czasach nie miałyśmy IG, ale takie zabójcze komplementy trafiały się cały czas. I potem tak: wszyscy w koło mówią, że jestem chora, moje serce niedługo może odmówić współpracy, przyjaciele szczerze powtarzają, że wyglądam paskudnie (i chwała im za to). A jednocześnie cała rzesza osób zachwyca się moimi patykowatymi nóżkami i wklęsłym brzuchem. Jeśli będę „normalna”, nie będzie już komplementów. Co robić?

Czytamy i zastanawiamy się, czy ktokolwiek z tych komentujących płakał po zjedzeniu nadprogramowych ziarenek ryżu. Czy ktokolwiek spędzał długie godziny u psychologów i psychiatrów. Czy ktokolwiek z nich patrzył na płacz swojej mamy, która mówi, że nie ma siły i się poddaje. Płakał przed lustrem, brał prysznic z zamkniętymi oczami? Słuchał lekarza, który mówi, że daje nam 5 lat życia? Bo my, patrząc na wychudzone ciała widzimy właśnie takie obrazy. Nie piękno. Nie lekkość. Widzimy to wszystko, co się z tym wiąże. Prawdziwe, realne życie z ED nie wygląda tak kolorowo jak "klimatyczne" zdjęcia z kont społecznościowych. To walka między obsesją wagi, wglądu, liczenia kalorii a zachowaniem pozorów, by nie krzywdzić bliskich. Istna wojna w głowie.

Za każdym razem, kiedy napotykamy coś takiego, jest nam po prostu smutno. Już nie mówię o tym, że przez ułamek sekundy do głowy próbuje wedrzeć się myśl, że właśnie TO jest ładne, TO podoba się ludziom, a ja już TAKA nie jestem. To takie uczucie „I don’t wanna live on this planet anymore”. Niby świadomość ludzi rośnie, niby odchodzi się od “mody” na wychudzone ciało, a jednak mamy wrażenie, że jest coraz gorzej. Serdecznie polecamy zwiewać z takich profili, tak szybko jak tylko się da. I nie czytać komentarzy. Chyba,  że chcecie wdać się w dyskusję i dyskutować jak ze ścianą, a jak dobrze pójdzie, to i zostać wyzwanym w najróżniejsze sposoby. Nie warto.

Druga ciemna strona Internetów. Profile „recovery” ale w sumie raczej „nie-recovery”. Ile razy zastanawiałam się, jak to jest możliwe, że niektóre dziewczyny, które z taką pieczołowitością dokumentują każdy swój posiłek i piszą, jak to cudownie wracać do zdrowia, tak naprawdę wcale nie robią progresu. Oszukują i zwodzą. To normalne, tak jest w tych chorobach. Ale po co robić to publicznie i wprowadzać w błąd ludzi, którzy nas śledzą i kibicują nam w walce? Dla atencji? Albo może dla usprawiedliwienia w pewnym sensie swoich zachowań. „Wcale nie jestem egoistką, chcę wyzdrowieć, leczę się, jem, halo!”. A potem dziewczyny są załamane, że wzorując się na diecie takiej-a-takiej, która jedząc 3000 kcal dziennie nie przybrała nawet 0,5 kg, one przybrały w tydzień 2 kg. Czy to w porządku? Bo jak tak, to one jednak nie chcą zdrowieć. A to trzeba sobie jasno powiedzieć: recovery to nie tylko jedzenie masy dobrych rzeczy na pięknych naczynkach. To odbudowa naszego ciała. I to odbudowa również w dosłownym sensie. Nie ma co się dać nabrać na takie magiczne przypadki, które dziwnym trafem wymykają się prawom biologii. Lepiej rozejrzeć się za prawdziwie inspirującymi osobami, których też trochę jest, ale o tym następnym razem.